چاپ افست
روزی روبل که یک چاپخانه‌دار بود، برای چاپ اسکناس با مشکلِ کیفیت مواجه می‌شود و برای حل مشکل از لاستیکِ نرم‌تری برای چاپ استفاده می‌کند. اپراتوری هم که مسئولِ تغذیۀ کاغذهای اسکناس به دستگاه بود در هر چند دور چاپ یکبار کاغذ را وارد دستگاه نمی‌کرد. این عمل باعث می‌شود که مرکب نخست به روی لاستیک و سپس به پشت کاغذِ بعدی انتقال یابد. وقتی روبل یکی از این چاپ‌های باطله را بررسی کرد متوجه شد که کیفیت چاپ باطله در پشت کار بهتر از چاپ روی کار است. این کشف مهمی بود و سرآغاز چاپ افست شد.
پیدایش فرم های لیتوگرافی:
در آغاز پیدایش فرم‌های لیتوگرافی، چاپ با سنگ‌های آهکی (بنام سنگ‌های زولن‌هوفن نیز مشهورند) بود. بازیگر اتریشی بنام آلیوس به دلیل عدم دسترسی به کاغذ، لیست لباس‌شویی خود را روی یک سنگ‌آهکی می‌نویسد و کشف می‌کند که این سنگ‌آهکی وقتی با چربیِ دست پوشیده شود، جوهرِ قلم را جذب نمی‌کند. آلیوس روش جدید چاپ با سنگ را که بعدها به نام چاپ‌سنگی مشهور شد، اختراع کرد. آلیوس کشف کرده بود که برای چاپ با چاپ‌سنگی کافیست که مرکب از جنس روغنی باشد و سنگ پیوسته مرطوب نگه داشته شود. دیگر لازم نبود که برای چاپ، فرم برجسته و یا گود تهیه شود.
اولین دستگاه چاپ سیلندری اتوماتیک در فرانسه ساخته شد، سپس دستگاه چاپ نیکول و بدنبال آن در سال۱۸۵۲ دستگاه چاپ جورج‌سیکل در شهر وین ساخته شد که به 3 اپراتور نیاز داشت: یکی برای گرداندن چرخ اصلی، یکی برای تغذیۀ کاغذ و یکی برای گرفتن کاغذ.
روش انتقال اطلاعات:
انتقال اطلاعات در چاپ افست به صورت غیرمستقیم صورت می‌گیرد. بدین معنی که اطلاعات را قبل از اینکه در روی کاغذ یا سطح مورد نظر انتقال دهند به روی سطح دیگری (سیلندر لاستیک) منتقل می‌کنند و سپس از روی آن به روی کاغذ (سیلندر چاپ) منتقل می‌نمایند.
بنابراین در چاپ افست واسطه‌ای مابین پلیت (سیلندر پلیت) و سطح چاپی (سیلندر چاپ) بنام سیلندر لاستیک وجود دارد. به همین دلیل به این روش چاپ افست می‌گویند (چاپ غیرمستقیم ).
اگر چه در روش‌های دیگرِ چاپی نیز امکان استفاده از لاستیک واسطه برای چاپ کردن وجود دارد ولی به آنها چاپ افست نمی‌گویند بلکه وقتی از چاپ افست صحبت می‌شود منظور، استفاده از فرم صافی است که خاصیت قبول مرکب را در نقاطی که دارای تصویر و اطلاعات است، دارد.
این نوع فرم ها را پلیت لیتوگرافی نیز می‌گویند و روش چاپی را که در آن با استفاده از این نوع فرم ها، انتقال اطلاعات انجام می‌گیرد چاپ افست می نامند. جنس این پلیت‌ها قبل از این که از آلومینیوم استفاده شود از آلیاژ مس و روی (زینک) بود؛ به همین دلیل به آنها زینک نیز گفته می‌شد. سطح پلیت از مادۀ مخصوصی پوشیده شده است که در اثر تاباندن نورِ مخصوصِ تصویرنگاری به آن، دستخوش فعل و انفعالات می‌شود در نتیجه در نقاطی از آن که نیاز به انتقال مرکب می‌باشد خاصیت جذب مرکب پیدا می‌شود. چاپ افست به دو نوع معمولی و خشک تقسیم می‌شود و هر کدام پلیت مخصوص به خود را دارد.
دستگاه چاپ افست:
دستگاه‌چاپ شامل سه بخش است:
1- واحد تغذیه (آپارات): که عمل انتقال کاغذ را به درون دستگاه انجام می‌دهد.
2- واحد چاپ: شامل بخش رطوبت، مرکب‌دهی و تامین‌فشار است.
3- واحد تحویل: کاغذهای چاپ شده را آمادۀ انتقال می‌کند.
پلیت های افست معمولی:
در این پلیت ها از خاصیت عدم انحلال آب و روغن در یکدیگر استفاده می‌شود. پلیت‌های افست معمولی دارای دو منطقه در روی سطح می‌باشند:
۱- منطقۀ حامل اطلاعات و تصویر که خاصیت جذب مرکب و دفع آب دارد.
۲- منطقۀ غیرحامل اطلاعات و تصویر که خاصیت جذب آب را دارد. در شروع چاپ، پلیت به آب آغشته می‌شود و نقاطی که حامل تصویر است آب را دفع می‌کند. با انتقال مرکب به پلیت، مناطق آماده‌شده برای انتقال تصویر، مرکب را جذب می‌کند و پلیت، آمادۀ چاپ می‌گردد.
پلیت های افست خشک:
در این نوع چاپ افست، برای جداسازی نقاط تصویری و غیرتصویری فرم، از آب استفاده نمی‌شود، بلکه خاصیت موادی که سطح پلیت را پوشش می‌دهد به گونه ای‌ست که فقط نقاط تصویری پلیت، مرکب مخصوص این نوع چاپ را به خود جذب می‌کند. یکی از امتیازات این روش جاپی آن است که چاپ نه تنها روی کاغذ بلکه روی موادی که خاصیت جذب آب ندارند، مانند PVC نیز امکانپذیر می‌باشد.
لاستیک سیلندر واسطه در چاپ افست:
انتقال مرکب از فرم به روی سطح چاپی توسط سیلندری که دور آن لاستیکِ مخصوص دارد، انجام می‌گیرد. خاصیت ارتجاعی و جذب مرکب و آب توسط لاستیک، از اهمیت خاصی برخوردار است و همچنین انعطاف‌پذیری لاستیک باعث می‌شود اندک تفاوت سطح پلیت با ضخامت کاغذ جبران شود و به اجزای مربوطه صدمه وارد نگردد.
لاستیک سیلندر جزء مواد مصرفی چاپ می باشد و هر چند وقت می بایست تعویض شود.
واحد چاپ:
یک واحد چاپی افست، شامل سه قسمت می‌باشد: الف) مرکب‌دهی. ب) رطوبت‌دهی. ج) چاپ(تامین فشار)
هر واحد چاپ امکان انتقال یک رنگ را دارد. بنابراین اگر برای مثال کار چاپی دارای 2رنگ باشد می‌بایست یا از دستگاهی با دو برج چاپی استفاده نمود و یا این که یکبار یک رنگ را چاپ کرد و بعد با تعویض مرکب، رنگ دوم را چاپ نمود.
دستگاه چاپ، بر حسب تعداد برج های چاپی که دارد، نام گذاری می شود.(مثلا به دستگاه چاپی که دارای چهار برج است دستگاه چاپ 4رنگ می‌گویند.)
واحد رطوبت دهی:
برای انتقال مرکب به بخش مشخصی از پلیت، سطح آن را به آب آغشته می‌کنند. خاصیت پلیت در نقاطی که حامل اطلاعات نیست، این است که آب را جذب می‌کند و این آب، دیگر اجازۀ جذب مرکب را، که دارای روغن است، نمی‌دهد.
ضخامت این لایۀ نازک آب حدوداً ۲هزارم میلیمتر است. بخشی از رطوبت انتقال داده شده به روی پلیت، توسط سیلندر لاستیک، به روی کاغذ انتقال داده می‌شود و بخشی نیز در اثر حرارت، جذب هوای محیط چاپخانه می‌گردد. سیستم رطوبت‌دهی با دقت مناسب، این میزان از رطوبت از دست‌رفته را جایگزین و توسط نوردهای مختلف از مخزن آب به روی پلیت انتقال می‌دهد.
واحد مرکب دهی :
وقتی تصویری را چاپ می کنیم مقداری مرکب به روی سطح چاپی انتقال پیدا می‌کند. وظیفۀ واحد مرکب‌دهی جایگزین کردن این مقدار مرکب است. این کار توسط نوردهای متعددی صورت می گیرد. ضخامت مرکب روی سطح چاپی در چاپ افست، حدود یک‌هزارم میلیمتر است.
قابل توجه است که مقدار مرکبی که روی هر نورد قرار می‌گیرد و در نهایت به روی پلیت انتقال می‌یابد، نسبت به تغییرات حرارت محیط و نوع مرکب متغیر می‌باشد. نوردهای مرکب دهی، مرکب را از مخزنی که اپراتور دستگاه مرکب، درآن می ریزد (منشأ مرکب) به روی پلیت انتقال می‌دهند.
برای انتخاب روش مناسب چاپ روی ورق آلومینیوم، باید به نکاتی مانند نوع ورق آلومینیوم، مقدار و نوع جوهر چاپ، نوع دستگاه چاپ و مشخصات فنی آن، تنظیمات فرایند چاپ و سایر عوامل مرتبط توجه کرد تا بهترین نتیجه را بتوان به دست آورد.
