چاپ فلزات

ورق‌های مصرفی در قوطی‌سازی‌ها اغلب وارداتی‌ست، در حالی که لاک و مرکب در داخل کشور تامين می‌شود. شناخت مشخصات فنی مواد مصرفی و رعايت استانداردهای مربوطه می‌تواند به توليد بهتر و ضايعات کمتر بينجامد.

● پيش از چاپ

قوطی‌های تين‌پليت، يکی از انواع بسته‌بندی است که کاربردهای متنوعی دارد. درون قوطی‌ با لاک و بيرون آن با چاپ تزيين می‌شود. چاپ حلب (تين پليت) به روش افست با زينک انجام می‌باشد.

در حال حاضر پليت‌های مسی جای خود را به پليت‌های آلومينيومی داده‌اند. ضخامت اين پليت‌ها ۲ميلیمتر است.

ماشين چاپ‌حلب دارای ساختاری همانند ماشين‌های افست چاپ کاغذ است، با اين تفاوت که حرکت ورق فلزی به صورت مستقيم و سيلندرها روی آن می‌چرخند.(مانند کاغذ به دور سليندرها نمی چرخد)

● لاک‌زنی

داخل قوطی که در تماس با محتوای آن قرار می‌گيرد، بايد با لايه‌ای از لاک پوشيده شود. بطور استاندارد سطح فلز بايد در يک نوبت لاک‌زنی شود، اما در بعضی مواقع اين عمل 2بار(برای قوطی های موادغذایی) تکرار می‌شود. (لاک شماره۱۲۸۷ مخصوص مواد غذايی‌ست)

پس از انجام لاک‌زنی، عمليات پخت صورت می‌گیرد.

رنگ لاک معمولا سفید و دارای تاريخ مصرف می‌باشد.در صورت استفاده از لاکِ تاريخ گذشته، قوطی پس از مدتی دچار زنگ‌زدگی می‌شود.

● لاک و کوتينگ

لاک را درون قوطی و برای حفظ محصول داخل آن استفاده می‌کنند. البته نوعی لاک بيرونی هم هست که برای سر و ته قوطی مصرف می‌شود و بطور عمده رنگ طلايی دارد. اما کوتينگ را روی سطح فلز (خارج قوطی) و برای بهتر انجام شدن عمليات چاپ، می‌زنند. 

 

● چاپ

ورق‌ها از قبل چربی‌گيری و جرقه‌گيری می‌شوند. با کنترل رطوبت هوا از اکسيد شدن ورق‌ها جلوگيری می‌کنند. پس از انجام مراحل آماده‌سازی، ورق‌ها با سيستم مک و باد از روی سينی به ماشين‌چاپ تغذيه مي‌شوند.

ماشين‌های فعلی به طور عمده دو رنگ هستند و برای چاپ چهار رنگ، بعد از دو رنگ اوليه، ورق‌ها در کوره قرار می‌گيرد تا کاملا پخته شود. ماشين‌چاپ در هر ساعت 6هزار ورق را چاپ می‌کنند. ماشين‌های چاپ فلز بصورت واحدی و ۳سيلندری کار می‌کنند.

بعضی از رنگ‌ها نيازمند ترکيب چندين رنگ است که با ترکيب چهار رنگ اصلی به رنگ مورد نظر می‌رسد.

رنگ‌های چاپ‌شده پس از گذر از کوره، اندکی تغيير پيدا می‌کنند. در بيشتر چاپخانه‌ها از مرکب ايرانی(بدلیل قیمت کمتر) استفاده می‌شود.

بعد از چاپ، ورنی زده می‌شود. خط چاپ، ورنی و کوره ممکن است به صورت پيوسته و يا به صورت مستقل باشند که در اين صورت سرعت خط توليد پايين می‌آيد.

عمليات ورنی با همان سيلندری که مخصوص چاپ است، انجام می‌گيرد و  به همان اندازه‌ای که میخواهيم ورنی روی کار بخورد، لاستيک مورد نظر بريده خواهد شد.

 

● پس از چاپ

پس از چاپ، ورق‌ها بايد داخل کوره قرار بگيرند. اگر ورق‌ها روی هم قرار گيرند، بدليل خيس بودن، خراشيده شده و از بين می‌روند. اگر سرعت حرکت ورق‌ها در کوره کم باشد، احتمال سوختن ورق وجود دارد.)

درون کوره 3مشعل گازی وجود دارد. شعله‌ها بطور مستقيم با يک ديگ برخورد می‌کنند. در آن قسمت خازن‌هايی وجود دارد که گرما را پخش می‌کند. (شعله نبايد بطور مستقيم با ورق در تماس باشد و حرارت کوره باید در کل مسير تونل يکسان باشد تا ورق را نسوزاند)

دما بايد کنترل شود تا باعث تغيير رنگ در لاک و رنگ نشود. در انتهای کوره 2هواکش وجود دارد تا ورق ها را خنک کند. در غير اينصورت ورق‌ها به دليل داغ بودن به هم می‌چسبند.

 

پس از کوره، ورق‌ها قيچی می‌شوند و از روي خطِ تا، خم و شکل نهايی قوطی را به خود می‌گيرند. در فرم دهی تنوع زيادی وجود دارد که متاسفانه در بسته‌بندی کالاهای ايرانی جايگاهی ندارد. بين کشورهای خاورميانه، ترکيه هم از نظر چاپ و هم از نظر تنوع در شکل قوطی، پيشرفت بيشتری داشته است.