حکاکی با لیزر: کاربردی‌ترین تکنولوژی در صنعت

حک لیزری، روشی مدرن و دقیق است که در آن، پرتو لیزر با قدرت بالا، بخشی از سطح فلز (غیرفلز) را طبق طرح و الگوی مورد نظر گود یا به اصطلاح حک می‌کند. در این مقاله به بررسی حکاکی با لیزر، کاربردها، مزایا، معایب، برتری آن نسبت به سایر روش‌ها و موارد مرتبط با آن پرداخته می‌شود.

در یک نگاه
کاربرد	مزیت	معایب
چوب تزئینات، صنایع دستی	حکاکی دقیق و زیبا	حساس به رطوبت
فلز، قطعات و ابزارهای صنعتی	دوام و دقت بالا	نیاز به دستگاه خاص
چرم کیف و کفش	انعطاف‌پذیری	بو و آتش گرفتن
پلاستیک، قطعات الکترونیکی و هدایا	هزینه پایین و وزن کم	امکان سوختگی

قبل از پرداختن به حکاکی با لیزر، بهتر است ابتدا با این تکنولوژی کمی بیشتر آشنا شویم. لیزر یک ابزار قدرتمند برای ایجاد پرتوهای متمرکز و همدوس است که به دلیل دقت بالا، کاربردهای زیادی در زمینه‌های مختلف دارد.

لیزر (Laser) مخفف عبارت Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation است که به معنای «تقویت نور با انتشار تحریک‌شده تشعشع» می‌باشد. در اینجا مفهوم هر بخش از عبارت توضیح داده می‌شود:

• تقویت نور (Light Amplification): به فرآیند افزایش شدت نور اشاره دارد.
• گسیل تحریک‌شده (Stimulated Emission): پدیده‌ای است که در آن یک فوتون باعث می‌شود تا اتم یا مولکولی که در حالت انرژی بالاتری قرار دارد، به حالت انرژی پایین‌تر برسد و در این فرآیند، یک فوتون جدید با همان فاز، فرکانس و جهت فوتون اولیه گسیل می‌شود.
• تابش (Radiation): انتشار امواج الکترومغناطیسی، که در اینجا به معنای نور است.

در واقع، لیزر یک دستگاه اپتیکی است که نور را تقویت می‌کند و در نهایت نوری با فرکانس بالا و طول موج کوتاه ایجاد می‌کند که به صورت یک پرتو منسجم و با حداکثر انرژی منتشر می‌شود. این فناوری در بسیاری از زمینه‌ها مانند پزشکی، ارتباطات، صنعت و پژوهش‌های علمی کاربرد دارد.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای لیزر در صنعت چاپ و حکاکی است. این فناوری به صاحبان کسب‌وکارها و تولیدکنندگان این امکان را می‌دهد که محصولات خود را با طرح، لوگو و متنی دلخواه حکاکی کنند و به آن‌ها ارزش افزوده بیشتری ببخشند. مراحل انجام حکاکی با لیزر به شرح زیر است:

طراحی: ابتدا طرح مورد نظر با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی آماده می‌شود.

تنظیم دستگاه: دستگاه لیزر بر اساس نوع ماده و عمق حکاکی تنظیم می‌شود.

انجام حکاکی: پرتو لیزر بر روی سطح ماده متمرکز شده و طرح مورد نظر را با دقت بالا حکاکی می‌کند.

به طور کلی، حکاکی را می‌توان در سه نوع زیر دسته‌بندی کرد:

حکاکی سطحی: برای ایجاد نقوش سطحی و تزئینی با عمق کم.

حکاکی عمقی: لیزر به عمق بیشتری از ماده نفوذ کرده و برای ایجاد نقوش برجسته استفاده می‌شود.

حکاکی رنگی: برخی از دستگاه‌های لیزر قادرند تغییرات رنگی در سطح مواد ایجاد کنند که برای کاربردهای هنری و تزئینی بسیار مفید است.

حکاکی با لیزر به دلیل قابلیت کار بر روی سطوح مختلف مانند فلزات (استیل و برنج)، پلاستیک، چوب، سنگ، شیشه و… در بسیاری از صنایع کاربرد دارد. برخی از این کاربردها شامل موارد زیر هستند:

خودروسازی: حکاکی شماره سریال، لوگو و اطلاعات فنی روی قطعات خودرو.

جواهرسازی: حکاکی نقوش دقیق و شخصی‌سازی جواهرات و ساعت‌ها.

الکترونیک: حکاکی سریال، بارکد و اطلاعات فنی روی قطعات الکترونیکی.

بسته‌بندی: حکاکی تاریخ تولید، انقضا و اطلاعات محصول در خطوط بسته‌بندی.

تبلیغات: حکاکی لوگو و متن‌ روی سررسید و هدایای تبلیغاتی.

هنر: ایجاد طرح‌های هنری و نقوش دکوراتیو روی مواد مختلف.

قطعات پزشکی: حکاکی شماره سریال روی تجهیزات پزشکی مانند ابزار دندانپزشکی.

حکاکی با لیزر نسبت به روش‌های سنتی مزایای زیادی دارد:

دقت: لیزر می‌تواند خطوطی با ضخامت کمتر از 1 دهم میلی‌متر حکاکی کند.

سرعت: سرعت بالای حکاکی با لیزر نسبت به روش‌های سنتی، باعث تسریع در انجام حجم بالای سفارشات می‌شود.

تکرارپذیری: این فناوری در انجام سفارشات سریالی مانند بارکدها و شماره سریال‌ها بسیار دقیق است.

کارایی: حکاکی بر روی انواع مواد مختلف مانند فلزات، چوب، پلاستیک، شیشه و سرامیک امکان‌پذیر است.

هزینه پایین: حکاکی با لیزر نسبت به روش‌های دیگر مانند اسیدکاری، به دلیل عدم نیاز به تجهیزات اضافی هزینه کمتری دارد.

عدم تماس فیزیکی: حکاکی با لیزر بدون تماس فیزیکی انجام می‌شود، بنابراین هیچ‌گونه سایش یا فشار به سطح وارد نمی‌شود.

دوام: حکاکی لیزری دارای ماندگاری بالا است و در برابر عوامل محیطی مقاوم است.

با وجود مزایای فراوان، حکاکی با لیزر نیز معایبی دارد:

اشعه لیزر: قرار گرفتن در معرض اشعه لیزر ممکن است آسیب‌های جدی ایجاد کند. بنابراین استفاده از تجهیزات ایمنی مانند عینک محافظ ضروری است.

محدودیت ابعاد: دستگاه‌های لیزر به دلیل محدودیت ابعاد، نمی‌توانند به راحتی اشیاء با ابعاد بزرگ را حکاکی کنند.

محدودیت رنگ: برخی دستگاه‌های لیزر نمی‌توانند رنگ‌های متنوعی ایجاد کنند.

هزینه تعمیرات: در صورت نیاز به تعویض قطعات، هزینه‌ها بسیار بالا است و تعمیرات ممکن است پیچیده و گران باشد.

انتخاب ماده: نوع ماده‌ای که قرار است حکاکی شود، باید با دستگاه لیزر سازگار باشد.

تنظیمات دقیق دستگاه: تنظیمات دستگاه شامل توان لیزر، سرعت و فرکانس باید با توجه به ماده و نوع حکاکی تنظیم شود.

استفاده از تجهیزات ایمنی: استفاده از عینک محافظ و تهویه مناسب برای جلوگیری از استنشاق دود و گازهای مضر ضروری است.

دستگاه‌های لیزر به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:

لیزرهای گازی (Gas Lasers): مانند لیزر هلیوم-نئون (He-Ne) و لیزر CO₂.

لیزرهای حالت جامد (Solid-State Lasers): از کریستال‌های یاقوت یا نئودیمیوم برای تولید لیزر استفاده می‌کنند.

لیزرهای دیودی (Diode Lasers): از دیودهای نیمه‌رسانا استفاده می‌کنند.

لیزرهای فیبری (Fiber Lasers): از فیبر نوری به عنوان محیط فعال استفاده می‌کنند.

همان‌طور که گفته شد، لیزر یکی از فناوری‌های پیشرفته و قدرتمند است که در بسیاری از حوزه‌ها کاربرد دارد. این پدیده در سال‌های اخیر به ابزاری کارآمد در اکثر مشاغل و صنایع تبدیل شده است. در ادامه به برخی از کاربردهای لیزر اشاره می‌کنیم:

تحقیقات: در آزمایش‌های فیزیکی، شیمیایی، طیف‌سنجی و پژوهش‌های علمی از این فناوری بسیار استفاده می شود.

ارتباطات: برای انتقال اطلاعات در فیبر نوری از لیزر استفاده می‌شود و در مواردی مثل اینترنت به افزایش سرعت کمک می‌کند.

مصارف روزمره: کاربرد لیزر در دستگاه‌های بارکدخوان، اشاره‌گرهای لیزری و پخش‌کننده‌های دیسک‌های نوری هر روز قابل مشاهده است.

پزشکی: استفاده از لیزر در حوزه پزشکی برای جراحی‌های دقیق، از بین بردن تومور، درمان بیماری‌های پوستی، اصلاح بینایی و … رو به افزایش است.

نظامی: در ساخت تجهیزات نظامی، جاسوسی، شناسایی هدف، نمایش موقعیت، نظارت از راه دور و مواردی از این دست بسیار کارایی دارد.

اندازه‌گیری: در ابزارهای اندازه‌گیری دقیق مانند: سنجش ارتفاع، فواصل، سرعت‌ و همچنین در تلسکوپ‌ و ردیاب‌های فضایی از این فناوری استفاده می‌شود.

با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد دستگاه‌های لیزری نظیر: قابلیت کنترل شدت و جهت، کاربردهای آن در زمینه‌های مختلف به طور مداوم در حال گسترش می‌باشد و احتمالاً در آینده نیز کاربردهای جدیدی به آن اضافه خواهد شد.

حک با لیزر به دلیل دقت بالا، سرعت و کارایی و قابلیت کار روی مواد مختلف، به یکی از روش‌های محبوب و کارآمد در صنایع مختلف تبدیل شده است. این فناوری می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت و سرعت تولید را افزایش دهد و امکان ایجاد نقوش دقیق و ماندگار را فراهم کند.

با توجه به حجم سفارشات، بخش حکاکی با لیزر در سال ۱۳۹۰ به مجموعه‌ما اضافه شد. برای استعلام قیمت حکاکی با لیزر میتوانید با شماره ۹۱۲۲۱۳۸۶۰۹ در تلگرام ارتباط برقرار کنید. لازم به ذکر می‌باشد برای محاسبه قیمت، بهتر است قطعه مورد نظر ارسال و بعد از تست نتیجه اعلام شود.